کد مطلب:47150 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:259

گنجینه پرسمان » قرآن

در آية هفتاد و سه سورة مباركة حج منظور از ضعف الطالب و المطلوب چيست؟

خداوند متعال، ميفرمايد: يَـََّأَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُواْ لَهُوَّ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ لَن يَخْلُقُواْ ذُبَابًا وَ لَوِ اجْتَمَعُواْ لَهُو وَ إِن يَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَيْ ئ‹ًا لآيَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَ الْمَطْـلُوبُ ; اي مردم! مثلي زده شده است، به آن گوش فرا دهيد: كساني را كه غير از خدا ميخوانيد، هرگز نميتوانند مگسي بيافرينند، هر چند در اين كار دست به دست هم دهند! و هر گاه مگسي چيزي از آنها بربايد، نميتوانند آن را باز پس گيرند! هم اين طلب كنندگان ناتوانند، و هم آن مطلوبان، (هم اين عابدان، و هم آن معبودان).

اين وصف، حال خدايان دروغين ايشان را در قدرت بر ايجاد و تدبير امور ممثل ميكند. كه نه قادر بر خلق مگسي هستند، و نه قادر بر آسانتر از آن ]كه عبارت است از: پس گرفتن چيزي كه مگسي از ايشان ربوده است; و يا ضرري به آنها رسانده است.[

خوب، چنين خداياني، چگونه مستحق عبادت و دعا ميشوند؟

پس به مقتضاي مقام، مراد از طالب آلهه هستند كه بتپرستان آنها را ميخوانند; چون فرض شد كه مگسي چيزي از آلهه گرفته باشد، و آلهه طالبِ پس گرفتن آن باشند، و نيز طالب خلقت مگسي باشند. كه نه آن را ميتوانند انجام دهند، و نه ميتوانند مگسي را بيافرينند. و مراد از مطلوب، مگسي است كه مطلوبِ آلهه باشد.

اين جمله، نهايت درجة ضعف بتها را ميرساند; چون در اين جمله ضعف بتها به حدي كه از ضعيفترين حيوانات در نظر مردم ضعيفتر باشد اثبات گرديده است.(ر.ك: ترجمه الميزان، علامه طباطبايي;، ج 14، ص 605ـ606، بنياد علمي و فرهنگي علامه;.)